کشاورز ایرانی (مرکز ارائه خدمات جامع آموزش کشاورزی)

 

 

 

 

 

 

ادامه مطلب

امروزه با توجه به بحثهای جدی شکل گرفته در زمینه توسعه روشهای آبیاری نوین به منظور استفاده بهینه و موثر از منابع آبی و مقابله با محدودیتهای آبی بوجود آمده در دنیا، موضوع مدیریت و نگهداری این نوع سیستمها نیز مطرح می شود. اعمال صحیح این نوع مدیریت در تداوم بکار گیری این نوع سیستمها و حفاظت از منابع آبی نسبت مستقیم داشته و فرهنگ گسترش صحیح این نوع سیستمها را بهمراه خواهد داشت.
عدم رعایت رفتار صحیح در نگهداری و بهره برداری از این سیستمها عواقب ناگواری در بسیاری از مناطق دنیا بهمراه داشته به طوری که علی رقم سرمایه گذاریهای سنگین در این بخش نه تنها فرهنگ استفاده و گسترش بکارگیری سیستمهای آبیاری رشدی نشان نداده بلکه تاثیر منفی در اذهان و تفکرکشاورزان آن مناطق را بهمراه داشته است.
از این رو متن حاضر قدمی است هر چند کوچک در شناساندن رفتار های عملی در نحوه نگهداری و مدیریت بهره برداری از اینگونه سیستمها. در متن حاضر نخست به مدیریت اسید شویی به منظور پیشگیری از انسداد اجزای سیستمهای آبیاری قطره ای پرداخته شده است، امید است در آینده نزدیک به دیگر ارکان مدیریت بهره برداری و نگهداری سیستمهای آبیاری تحت فشار پرداخته شود.
اسید شویی 
اسید در سیستمهای آبیاری به منظور شستشوی رسوبات تثبیت شده درون لوله ها و قطره چکانها که ناشی از مواد شیمیایی محلول در آب آبیاری می باشد کاربردهای فراوانی دارد. این نوع رسوبات یا از آب آبیاری ناشی شده(به دلیل وجود بی کربنات و کربنات کلسیم به میزان بالاتر از حد مجاز 200 ppm ) و یا به دلیل بکار گیری و تزریق کودهای محلول نا مرغوب در آب آبیاری بوجود می آید. جهت تزریق کود به درون سیستم آبیاری می بایست از کودهای اسیدی که خود به دلیل داشتن pH بسیار پایین موجب نگهداری مناسب سیستم می شوند استفاده نمود.
البته از اسید علاوه بر بر طرف نمودن انسداد در قطره چکانها ، جهت ارتقای مشخصات فیزیکی و شیمیایی خاک مزرعه نیز استفاده می گردد که در این مورد پس از آزمایش خاک با کارشناس خاکشناسی خبره می بایست مشورت شود.

ادامه مطلب

محلول خاک‌های شور، مقداری زیاد املاح دارد که کاتیون‌ها و آنیون‌های غالب آن,Mg+2,K+, Cl-, ,So4-2 Ca+2 ,Na+ می‌باشند. کاهش رشد و نمو گیاهان در خاک‌های شور به علت فشار اسمزی ناشی از حضور یون‌‌‌های عامل شوری است که باعث کاهش قابلیت استفاده از آب موجود برای گیاه می‌گردد. از طرف دیگر سمیت یونی نیز که در اثر وجود یون‌های عامل شوری ایجاد می‌شود می‌تواند اثر منفی بر رشد بگذارد. همچنین حضور بیش از حد هر یک از یون‌ها قابلیت برهم زدن تعادل، موجود بین عناصر در درون گیاه را دارد. به عنوان مثال واکنش شیمیایی بین  Cl- و H2 Po4- ؛ Cl-  و Co3- ؛ Cl و So4-2، Na+و K+از نوع آنتاگونیسم  است (ملكوتی و همایی، 1373).
کودها از عناصر معدنی تشکیل شده‌اند بنابراین آنها نیز می‌توانند به عنوان منابع افزایش فشار اسمزی عمل کنند، از طرف دیگر کاهش آب موجود موجب کاهش جذب عناصر غذایی از خاک نیز می‌گردد (ملكوتی و همایی، 1373). با توجه به تفاوت در دامنه بهینه هر عنصر غذایی برای هر گیاه، میزان بروز عدم تعادل تغذیه‌ای در گیاهان مختلف متفاوت است و در محلول خاک به غلظت و ترکیب شیمیایی املاح بستگی دارد. شوری فعالیت یونی عناصر غذایی در محلول خاک را بر هم می‌زند به عنوان مثال نسبت‌های Na+ /K+ ،No3-/Cl- و Ca2+/   Na+ افزایش می‌یابد (ملكوتی و همایی، 1373).

ادامه مطلب

گرچه شروع آبیاری در دنیا تاریخ مشخصی ندارد ولی در چهار هزار سال قبل پادشاه آشور با ایجاد دریاچه مصنوعی مینهای لم یزرع اطراف دجله و فرات را به باغهای سبز و خرم تبدیل کرد. آبیاری به کمک رودخانه هم بیش از 5000 سال پیش از میلاد در چین رواج داشته است. كلمه "هندسه" در زبان عربی تقریبا بدون شک از کلمه پهلوی هندازه گرفته شده است که معنی آبیاری و اندازگیری مجاری آب یا محاسبه است. از کارهای نیک نزد اهورامزدا در اوستا آبیاری بوده است. گفته شده که زمینهای بایر و بیابانها جایگاه اهریمنان و دیوان است. شاهنشاهان هخامنشی همه کسانی را که با آبیاری زمینهای بایر را آباد می کردند تا پنج نسل از مالیات معاف می کردند.

تورات به سه مورد وسایل آبرسانی اشاره شده است :

·      1- در آیه 26 می گوید رمه داران اسمعیل فرزند ابراهیم با کمک اهالی در "جرو" بدنبال چاههای حفر شده ابراهیم در 1700 قبل از میلاد می گشتند.

·      2- در قرن هشت قبل از میلاد هزطکا پادشاه یهود یک استخر و یک مجاری آب ساخت تا آب را بداخل شهر اورشلیم بیاورد.

·      3- زنان سامره با یک دیگ مخصوص از یک چاه عمومی که توسط یعقوب به اهالی هدیه شده بود، استفاده می کردند.

 

ادامه مطلب